A DEREJE NÄME?

A Dereje – Beýik Britaniýanyň bilim ulgamynda 16–19 ýaş aralygyndaky okuwçylara hödürlenýän orta we ýokary okuw mekdebiniň öňüsyrasyndaky bilim derejesidir. Iki ýyllyk okatmadan soň, talyp geçen dersleri bilen baglanyşykly kafedralary hödürleýän uniwersitete göni girip biler.

Dowamlylygy: Bu programma 2 ýyl dowam edýär. Okuwyň dowamynda talyp iň az 3 kurs geçmelidir. Adatça bolsa, 4–5 kurs geçirilýär. Birinji ýylda alnan bilim AS (Advanced Subsidiary) derejesine laýyk gelýär. Ikinji ýylyň ahyrynda A Level şahadatnamasyny alýan talyplar, Beýik Britaniýanyň iň gowy uniwersitetlerine, şol sanda Oksford we Kembridž uniwersitetlerine resminama tabşyryp bilerler.

Haýsy ýurtlarda A Dereje hereket edýär?

Bu programma esasan Beýik Britaniýada, Awstraliýada we Täze Zelandiýada meşhur bolup, olar Britan bilim ulgamyna ýakyn ýurtlardyr. Angliýada A Level şahadatnamasyny alan talyplar Oksford, Kembridž ýaly abraýly uniwersitetlerde okamak mümkinçiliklerine eýe bolýarlar.

Näme üçin A-Level programmasy?

Beýik Britaniýanyň bilim ulgamyna görä, Türkmenistanda orta mekdebi tamamlan talyplar göni uniwersitete girmäge hukukly däl we goşmaça taýýarlyk okuwyny geçmeli. Şonuň üçin türkmen talyplary ýokary bilim almak isleseler, başlangyç okuw programmasyny tamamlap, haýsy uniwersitete girip biljekdiklerini kesgitlemelidirler. A-Level, Oksford we Kembridž ýaly iň gowy uniwersitetleriň gapylaryny açýar, sebäbi bu uniwersitetler Foundation Year (Başlangyç ýyl) programmasyndan geçen talyplary kabul etmeýärler.

Dereje programmasynyň prosesi:

Dereje iki tapgyrdan we 6 bölümden durýar. Programma 2 ýyl dowam edýär. Bu programma diňe kolležler tarapyndan hödürlenýär, uniwersitetler tarapyndan hödürlenmeýär. Programma çäklerinde iň azyndan 3, iň köp bolsa 5 kurs geçmek mümkinçiligi bar. Talyplar ylym, edebiýat, tebigy ylymlar, jemgyýetçilik ylymlary we sungat bilen baglanyşykly islendik dersi saýlap bilerler. Emma, gowy uniwersitetde we fakultetde okamak üçin indiki ugurlardan has gowy bahalar gazanmalydyr: tebigy ylymlar, lukmançylyk we inženerçilik ugurlary boýunça matematika, fizika, himiýa we biologiýa; biznes, ynsanperwer we hukuk ugurlary boýunça bolsa matematika, hasapçylyk, ykdysadyýet, psihologiýa we iňlis edebiýaty derslerinden geçmek zerurdyr.

Daşary ýurtly talyplar Beýik Britaniýanyň uniwersitetlerine arza tabşyrmak üçin ilkinji ýylda AS Dereje (Advanced Subsidiary Level), ikinji ýylda bolsa A Dereje derejesini geçmelidirler. Iki ýylda hem (AS Dereje we A Dereje) şol bir dersler geçirilýär. Talyplara ilkinji ýylda dört kurs, ikinji ýylda bolsa üç kurs saýlamagy maslahat berilýär. Talyplaryň okuw wagtyndaky üstünliklerine goşmaça, her ýylyň ahyrynda, iýun aýynda ekzamen tabşyrmaklary talap edilýär. Bu ekzamenlerde üstünlik gazanyp bilmedik talyplara ýanwar aýynda gaýtadan ekzamen tabşyrmak mümkinçiligi berilýär. Talyplar 3 ýa-da 4 kurs boýunça üstünlikli baha almaly.

UCAS (Uniwersitetler we kolležler üçin Kabul Ediliş Gullugy) talyplara Beýik Britaniýanyň uniwersitetlerine dogry arza tabşyrmakda kömek edýär. UCASuniwersitetlere we kolležlere kabul gullugy bolup, talyplara öz resminamalarynyň görkezijilerine laýyk uniwersiteti dogry saýlamagy maslahat berýär, üstünlikli arza tabşyrmak üçin olary ugrukdyrýar we okuw edaralary barada maglumat berýär.

UCAS arkaly arzalaryň tabşyrylmagy:

Talyplar bir wagtyň özünde 5 uniwersiteti ýa-da fakulteti saýlap bilerler. UCAS arkaly arzalar biziň geňeşçilerimiziň kömegi bilen onlaýn görnüşde tabşyrylýar.